Ông bà ta vẫn thường nói: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức” nhằm nêu cao tinh thần quyết tâm nỗ lực vượt qua mọi khó khăn thách thức, vươn đến bến bờ thành công.
Năm xưa, khi thành lập Công ty, Jack Ma luôn trong tình trạng nghèo khó. Để duy trì công ty, ông đã phải đi bán quần áo lót, quà tặng, thuốc men và các món đồ lặt vặt, tự mình bôn ba khắp nơi bán hàng, nếm trải đủ đắng cay tủi nhục, chịu đủ vất vả khổ sở. Sau này, khi thành lập công ty Alibaba, Jack Ma vẫn rất khó khăn. Đi làm ăn bên ngoài đều đi bộ, rất ít khi đi taxi vì tiết kiệm tiền.
Đại dịch COVID-19 vẫn đang có những diễn biến rất phức tạp và khó lường, đã tác động nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân khi lan rộng ra hầu hết các tỉnh, thành phố ở Việt Nam.
Mỗi ngày đọc báo, xem ti vi thấy thông tin có bao nhiêu ca mắc mới, chúng ta cảm thấy lo lắng, sợ hãi không biết lúc nào bản thân sẽ bị nhiễm bệnh. Hàng triệu người đang phải chịu áp lực tài chính vì COVID-19. Điều này khiến chúng ta cảm thấy kiệt sức, dễ tức giận, kiệt quệ, vật vã trong khó khăn.
Rất nhiều người đang rơi vào hoàn cảnh bị giảm giờ làm, bị nợ lương, thậm chí thất nghiệp, nợ ngân hàng, phá sản. Họ rơi vào cảnh kiệt quệ khi tình trạng khó khăn kéo dài suốt từ hồi bùng dịch đầu năm 2020 cho đến nay.
Sau nhiều tháng vừa qua, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, không thể duy trì trả đủ lương cho người lao động khi hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Đối với nhiều doanh nghiệp phải “3 tại chỗ” phải gồng gánh thêm các chi phí ăn, ở cho nhân viên, chi phí xét nghiệm PCR… trong khi đó năng suất hoạt động, doanh thu bị giảm sút.
Dịch bệnh COVID-19 có tác động nghiêm trọng đến kinh tế – xã hội Việt Nam bởi tác động của nó lên tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế – xã hội; với 3 tác động chính vào tăng trưởng, đầu tư và thương mại; gián đoạn các chuỗi giá trị sản xuất quan trọng; suy giảm tiêu dùng tác động lớn đến dịch vụ và du lịch.
Các ngành và doanh nghiệp chế tạo của Việt Nam đang chịu áp lực nặng nề từ việc gián đoạn chuỗi cung ứng tại khu vực kể từ khi dịch COVID-19 bùng nổ tại Trung Quốc. Bởi vì, Trung Quốc là nguồn cung cấp nguyên liệu quan trọng và là thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam.
Việc đóng cửa biên giới tạm thời của Trung Quốc cũng tác động làm gián đoạn quan hệ giao thương với Việt Nam. Hàng nông sản của Việt Nam bị ứ đọng ở biên giới phải đổ đi hoặc chở về Hà Nội bán giá rẻ như cho. Tình trạng xuất nhập khẩu bị đình trệ khiến các doanh nghiệp lỗ vốn, thuế xuất nhập khẩu bị giảm sút rõ rệt.
Ngành du lịch là ngành chịu tác động nghiêm trọng nhất do lượng du khách sẽ bị hạn chế do lo ngại sự lây lan của dịch COVID-19. Rất nhiều công ty du lịch phải đóng cửa, người lao động làm việc trong ngành du lịch phải nghỉ việc, chuyển sang công việc khác. Việc dừng bay tới Trung Quốc khiến các hãng hàng không Việt Nam bị giảm khách. Rất nhiều doanh nghiệp đóng cửa, giải thể.
Nhóm ngành nghệ thuật và giải trí cũng bị ảnh hưởng không kém khi các show trong thời điểm dịch liên tục bị hủy. Nhóm ngành bất động sản, bán lẻ cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực từ những bất ổn của chuỗi cung ứng, nhu cầu và doanh thu sụt giảm.
Một loạt lao động trong khu vực kinh tế tư nhân đang chịu cảnh nghỉ không lương hoặc phải giãn, giảm thời gian làm việc, thu nhập giảm sút, không được đóng bảo hiểm xã hội trong tháng cao điểm dịch COVID-19 vì hầu như doanh nghiệp không có việc làm.
Dịch COVID-19 đã tác động rất lớn đến ngành giáo dục của Việt Nam. Từ khi dịch bùng phát đến nay, tất cả các trường học và cơ sở giáo dục công lập, ngoài công lập và tư thục đã phải dừng việc dạy và học trực tiếp. Nhiều giáo viên mất việc làm, nhiều trường học tư thục phải giải thể vì không có tiền trả lương cho giáo viên.
Trong “tâm bão” của dịch bệnh, đã có rất nhiều các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp và cá nhân đã có nhiều hành động đẹp và quyên góp ủng hộ đất nước. Những hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn, đầy ắp nghĩa tình của không ít người đã không chỉ đóng góp một phần công sức bé nhỏ, chia sẻ cùng đồng bào, mà còn nhen lên ngọn lửa yêu thương trong cộng đồng, vì mục đích: cùng chung tay đẩy lùi dịch bệnh.
Mỗi hình ảnh, hành động đẹp được nhân lên từng ngày, được truyền tải qua các phương tiện truyền thông, gửi đi những thông điệp nhân văn, nghĩa tình. Công việc thầm lặng của “những chiến sĩ trên tuyến đầu” chống dịch đã để lại những cảm xúc yêu thương, trân trọng của mọi người, góp phần lan tỏa tình vị tha, lòng nhân ái trong cộng đồng.
Song, bên cạnh những hình ảnh đẹp trên thì đâu đó vẫn còn một số cá nhân lợi dụng sự lan tỏa thông tin một cách nhanh chóng trên các trang mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, đã đăng tải những câu chuyện kèm các hình ảnh về hoàn cảnh đáng thương không phản ánh đúng với thực tế rồi kêu gọi cả xã hội ủng hộ để trục lợi… Trục lợi trên nỗi đau, khó khăn của xã hội, trước sinh mạng của người khác là hành vi thiếu đạo đức và cần được lên án, xử lý nghiêm để răn đe và ngăn chặn kịp thời.
Cuộc sống có muôn vàn lý do khiến cho chúng ta mệt mỏi, dù bạn không muốn thì khó khăn vẫn đến. Bạn có thể bị nợ lương, bị thất nghiệp, bị nghèo đói, bị tổn thương, nhưng rồi bạn vẫn phải sống và đối mặt với thực tế. Mạnh dạn nhìn thẳng vấn đề, xem xét và tìm ra cách giải quyết tốt nhất. Đón nhận nghịch cảnh một cách bình thản, bạn mới có thể thay đổi số phận của mình.
Đừng bao giờ lấy hoàn cảnh ra để đổ lỗi cho sự hèn nhát, năng lực yếu kém hay sự lười biếng của bản thân, mà bạn phải biết vượt lên trên hoàn cảnh vốn có của mình để chiến thắng nó. Bạn có thể đổ lỗi cho người khác rằng vì họ mà bạn không có việc làm, không có thu nhập, con bạn không được uống sữa… Những người thành công trong cuộc sống không bao giờ tìm lý do để bào chữa. Họ tìm mọi cách để vượt qua những trở ngại thay vì bị đánh gục. Đó là lý do tại sao họ luôn thành công hơn người khác.
Trong cuộc sống, chúng ta luôn hy vọng vào những điều không tưởng xảy ra giúp chúng ta giải quyết mọi khó khăn. Nhưng sự thật, cuộc sống không phải như vậy. Nếu muốn thay đổi cuộc sống thì bạn phải là người thực hiện những mục tiêu đề ra. Lúc gặp khó khăn, bạn đừng chỉ nghĩ chờ ai đó tới giúp, đừng tùy tiện đi cầu xin lòng thương của mọi người, đừng khó chịu với tất cả những người xung quanh mình chỉ vì họ không khó khăn như bạn, hãy tự vượt qua khó khăn bằng chính năng lực của mình.
Bạn vẫn còn trẻ như vậy, bạn không dám mạo hiểm, không chịu suy nghĩ ra cách chinh phục những thử thách trong công việc, không dám từ bỏ công việc hiện tại để lao ra ngoài xã hội bươn chải kiếm tiền. Bạn chỉ mải lướt Facebook rồi chém gió cùng những người nhàn rỗi như bạn, phán xét hết người nọ đến người kia như thể bạn là quan tòa, bạn quay lưng lại với tất cả những người nói không đúng ý bạn, không về hùa với bạn, bạn bận ngủ nướng đến chiều. Bạn mơ mộng làm vài năm sẽ được thăng quan tiến chức. Mơ mộng rằng muốn gì sẽ có, không cần lao động vất vả mà vẫn lĩnh lương đầy đủ. Nhưng dựa vào cơ sở gì chứ?
Dựa vào những điều mà bạn cho rằng chẳng cần bỏ ra chút công sức nào, cứ phụ thuộc vào người khác kiếm việc, kiếm tiền lo cho bạn, cuộc sống sẽ mang đến cho bạn tất cả những thứ bạn muốn ư?
Chúng ta chỉ nhìn thấy mặt hào nhoáng, đẹp đẽ của những người thành công mà không hề biết rằng trước khi đạt được thành công, rất nhiều người trong số họ đã phải thức đêm suốt bao nhiêu năm tháng bên máy tính, làm việc không có ngày nghỉ, không có thời gian chăm sóc bản thân, không có thời gian đi du lịch, không có thời gian lên mạng xã hội chém gió, không có thời gian nhìn ngó người khác đang làm gì để làm việc cật lực, mỗi ngày chỉ ngủ có 3-4 tiếng đồng hồ.
Bạn cần hiểu rằng: Không bao giờ có công việc nào vừa nhàn hạ vừa nhiều tiền. Nếu bạn lựa chọn làm công chức, viên chức trong cơ quan nhà nước, bạn sẽ chỉ nhận được mức lương thấp tính theo hệ số cơ bản, thâm niên công tác. Nếu bạn chỉ làm nhân viên, bạn làm đến năm bạn 40 tuổi, lương của bạn vẫn chỉ ở mức 5-6 triệu đồng.
Nếu ở cơ quan nào may mắn có thêm nguồn thu thì bạn sẽ có thêm phụ cấp, phúc lợi khác, sẽ có thu nhập cao hơn một chút nhưng cũng chỉ là tạm đủ sống với mức bình dân. Bạn sẽ chỉ có thể đi làm bằng xe máy chứ không thể đi làm bằng ô tô, con của bạn chỉ có thể học trường công lập bình thường chứ không thể có điều kiện theo học trường tư, trường quốc tế, du học.
Đa phần mọi người cứ nghĩ làm công chức, viên chức lương thấp nhưng nhàn hạ, có thời gian cho gia đình. Điều này không hẳn đúng. Nhàn hay vất vả cũng còn tùy thuộc vị trí công việc đó là gì. Có những vị trí chỉ là nhân viên, lương 5-6 triệu nhưng bạn phải làm việc cả ngày 8h vẫn chưa xong việc, còn phải làm thêm ngoài giờ vào buổi tối và cuối tuần, có khi 1 ngày làm 10-12h mà lương của bạn vẫn thế, dù có được trả thêm tiền làm ngoài giờ thì số tiền đó cũng rất ít ỏi, không xứng đáng với sức lao động của bạn bỏ ra.
Không những công việc vất vả, bạn sẽ phải chịu rất nhiều áp lực từ lãnh đạo, từ đồng nghiệp, từ những thị phi không đáng có, tinh thần của bạn luôn mệt mỏi, chán nản, suy nghĩ nhiều đến bạc cả tóc và muốn bỏ việc.
Nếu bạn lựa chọn làm việc cho các doanh nghiệp nước ngoài có thu nhập cao thì bạn xác định phải làm việc cật lực từ sáng đến 7h-8h tối thậm chí 11h-12h đêm khi công việc chưa hoàn thành. Bạn sẽ không có thời gian làm thêm bất kỳ công việc nào khác, không có thời gian chăm sóc gia đình, dạy con học, bạn phải nhờ ông bà hay thuê giúp việc làm hộ. Bạn sẽ phải chấp nhận nếu làm tốt thì được nhận lương cao, làm không tốt thì bị sa thải ngay lập tức chứ không phải như công chức, viên chức nhà nước dù năng lực kém đến mấy cũng rất khó bị đuổi việc.
Nếu bạn lựa chọn ra ngoài tự mở công ty tự kinh doanh thì bạn phải xác định làm việc không có ngày nghỉ, tìm mọi cách để kiếm việc cho nhân viên làm, kiếm tiền trả lương cho nhân viên. Bạn sẽ bỏ mặc gia đình vì không có thời gian. Làm ăn có lúc khó khăn phải vay nợ ngân hàng, thua lỗ, phá sản. Không những vậy, nhiều gia đình rạn nứt tình cảm dẫn đến ly hôn, con cái hư hỏng vì bố mẹ mải làm ăn mà quên mất dạy con.
Mỗi sự lựa chọn đều có giá của nó. Bạn cho đi bao nhiêu bạn sẽ nhận lại bấy nhiêu. Bạn hoàn toàn có thể thành công, nhưng thành công đó không đến dễ dàng và không phải cứ cố gắng là sẽ được.
Khi kêu ca công việc khó khăn, hoàn cảnh đáng thương, bạn cần phải biết rằng kiếm tiền chưa bao giờ là dễ dàng. Nhiều khi trải qua vô vàn khó khăn, vật vã nhiều năm trời nhưng vẫn mất cả vốn lẫn lãi. Thời đại nào cũng thế, làm ăn đều phải mạo hiểm, đều phải đổ rất nhiều mồ hôi, đầu tư thời gian, công sức, tiền và trí tuệ…
Muốn thành công như người khác, bạn hãy làm việc cật lực giống như họ, đừng chỉ biết so sánh hơn thua, ghen tỵ và hỏi người khác làm gì mà giàu hơn mình?
Nếu hiện tại bạn lựa chọn cuộc sống an nhàn, không muốn lao động vất vả, không dám mạo hiểm, không dám làm những việc mà trước đây bạn chưa từng làm, tương lai sẽ buộc bạn phải vất vả gấp nhiều lần để bù đắp lại. Nếu bạn bươn chải vất vả thời trẻ, thứ mà bạn chắc chắn có được là cả đời sau này giàu có, hạnh phúc.
Dịch bệnh Covid-19 đã và đang là mối đe dọa gây nguy hại to lớn về nhiều mặt đối với xã hội, làm cả thế giới phải kiệt quệ, khó khăn không chỉ riêng ai.
Nhưng chúng ta hãy tin tưởng rằng, với sự chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân “triệu trái tim, một ý chí”, sự ủng hộ, giúp đỡ của đồng bào ta ở nước ngoài và cộng đồng quốc tế, nhất định chúng ta sẽ sớm chiến thắng đại dịch Covid-19; để đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta nhanh chóng trở lại trạng thái bình thường mới, để nhân dân có cuộc sống bình yên, ấm no, hạnh phúc.
TS Vũ Thị Minh Huyền – Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam.
