Halloween là một lễ hội hoá trang có nguồn gốc từ phương Tây nhưng đã lan toả sang nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Mời các bạn cùng Đời Sống News khám phá nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội truyền thống đặc sắc này qua bài viết sau nhé!
Halloween là ngày gì?
Halloween là một lễ hội truyền thống lớn được tổ chức vào ngày 31/10 hàng năm, trước ngày Lễ Các Thánh của đạo Kitô giáo. Đây là một ngày lễ được tổ chức để đánh dấu sự kết thúc của vụ mùa thu hoạch và bắt đầu mùa đông lạnh giá, nhằm tưởng nhớ những người quá cố, gồm các vị thánh, các vị tử đạo và tất cả những người thân đã qua đời.
Halloween có tên gọi gốc là All Hallows’ Eve, trong đó “Hallow” là một từ tiếng Anh cổ có nghĩa là “thánh”, còn trong tiếng Scotland, từ “eve” chính là even (chiều tối) trong tiếng Anh, từ này cũng được viết ngắn gọn thành e’en hay een. Trải qua nhiều thế kỷ, All Hallows’ Eve dần trở thành Halloween và là tên gọi chính thức được nhiều người biết đến trên toàn thế giới.
Ngày nay, lễ hội Halloween thường được tổ chức rộng rãi trên khắp thế giới, quy mô lớn hay nhỏ tùy theo mỗi quốc gia. Các biểu tượng đặc trưng cho lễ hội này là những trái bí ngô đèn lồng, hình ảnh phù thủy ma mị, trái táo độc, những con ma quỷ máu me, ghê rợn hay những con vật báo hiệu cho cái chết như cú mèo, dơi,…
Trong ngày này, mọi người thường hóa trang thành những nhân vật ma quái, xuất hiện cùng nhau dưới ánh trăng, tham dự các bữa tiệc được trang trí rùng rợn.
Nguồn gốc xuất xứ
Halloween ngày nay bắt nguồn từ dân tộc Celt (còn gọi là người Xen – tơ), một dân tộc sống cách đây hơn 2000 năm trên các vùng đất bây giờ là Anh quốc, Ireland và miền Bắc nước Pháp.
Dân tộc Celt bắt đầu năm mới của họ vào ngày 1 tháng 11 theo Dương lịch. Vào đêm trước năm mới, họ đã cử hành một lể hội có tên là Samhain. Lễ hội này báo hiệu sự bắt đầu của mùa lạnh, của những ngày tối tăm và thường được liên kết với sự tàn tạ và sự chết chóc của loài người.
Người Celt tin rằng vào đêm trước năm mới, ranh giới giữa thế giới của người sống và người chết trở nên mờ nhạt, các linh hồn người chết có thể quay trở lại trần gian nên họ thường đốt lửa cháy sáng và mặc những trang phục để xua đuổi tà ma hay đón người thân “về nhà” trong đêm lễ hội này.
Vào thế kỷ thứ Tám, Giáo hoàng Gregory III đã chỉ định ngày 1 tháng 11 là thời điểm để tôn vinh tất cả các vị thánh. Chẳng bao lâu sau, ngày Lễ Các Thánh kết hợp một số truyền thống của lễ hội Samhain cổ đại cho nên lễ hội buổi tối trước đó được đặt lại với cái tên là All Hallows’s Eve và ngày nay là Halloween.
Halloween đến Mỹ do những người di dân đầu tiên, đa số từ Anh Quốc và một số từ các vùng thuộc dân tộc Celt, họ đã đem qua Mỹ khá nhiều phong tục khác nhau. Nhưng vì lý do tín ngưỡng bị giới hạn, các tôn giáo lớn đưa ra giới luật tương đối chặt chẽ, nên việc cử hành lễ hội Halloween chưa được phổ cập trong dân chúng. Mãi đến những năm 1800 Halloween mới được nhiều người biết đến và hưởng ứng.
Ý nghĩa ngày Halloween
* Tôn vinh và tưởng nhớ các vị thánh, người thân đã mất
Halloween được tổ chức đầu tiên vào đêm trước ngày Lễ Các Thánh (01/11) và kết thúc là ngày Lễ Linh Hồn (02/11). Đây là 3 ngày liên tiếp nhau và được tổ chức với một ý nghĩa là nhằm tôn vinh các vị thánh đã hoặc chưa được lên Thiên Đàng, trong đó có nữ thần mùa màng của người Celt cổ đại.
Bên cạnh đó, ngày này còn mang ý nghĩa tưởng nhớ những người thân đã mất. Trong ngày lễ Halloween, các linh hồn người đã chết sẽ được phép về thăm gia đình. Công giáo La Mã cho rằng, những lời cầu nguyện trên trần thế sẽ giúp những linh hồn tẩy rửa được tội lỗi và sớm được về với chúa.
Đậy chính là những yếu tố khiến cho lễ hội Halloween thường hay gắn liền với các hình tượng như phù thủy, ma quỷ, tiên nữ…
* Xua đuổi ma quỷ và điều xấu xa
Halloween gắn liền với một truyền thuyết của người Ireland, kể về một chàng thiếu niên có tên là Jack. Jack đã chết nhưng linh hồn không được lên Thiên Đàng vì lúc sống, anh ta vốn là một người tham lam, bủn xỉn, thường cất giấu tiền bạc, keo kiệt không hề bố thí cho ai một chút gì. Thế nhưng anh ta lại cũng không thể xuống Địa Ngục vì lúc còn sống anh ta đã từng chơi đùa với ma quỷ, nên quỷ không bắt anh.
Thấy Jack khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở Địa Ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm trên đường đi. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô và ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của mình. Đây cũng là lí do vì sao bí ngô trở thành biểu tượng chính cho ngày Halloween.
Qua truyền thuyết này cũng giúp ta hiểu được một phần ý nghĩa của ngày Halloween đó là muốn nhắn nhủ với những người còn sống rằng: “Sống không nên tham lam, bủn xỉn, keo kiệt/ Phải có lòng bác ái, từ bi, biết giúp đỡ kẻ khó khăn”.
Ma quỷ hiểu theo nghĩa bóng là những trò lừa lọc, đe dọa, làm cho người khác sợ hãi, những việc làm tinh quái của tuổi trẻ tạo ra có khi làm hại đến xã hội… Chơi đùa, giao du với ma quỷ sẽ dễ bị cám dỗ đi vào đường tối tăm và tội lỗi.
Vào ngày này, mọi người thường đốt lửa thật sáng để xua đuổi ma quỷ và hóa trang thành ma quỷ với hình tượng ghê rợn để “hòa nhập” và tránh bị nhận ra bởi những con ma quỷ đang hiện diện.
